LİSANS
LİSANSÜSTÜ
Tarımsal Projelerin Hazırlanması ve Değerlendirilmesi
Kodu
Kredi T + U (saat/hafta)
Yerel Kredi
AKTS
Dersin Amacı
Ders sonunda öğrenciler bir tarımsal yatırım projesinin fizibilite (yapılabilirlik) raporunda genel olarak hangi konu başlıklarının olması gerektiğini biliyor ve bu başlıklara ilişkin gerekli analizleri yapabiliyor olacaklardır. Ayrıca finansal açıdan projelerin karşılaştırılmasını yaparak değerlendirme yapabileceklerdir. Dersin uygulamasında bir iş planı hazırlayabilme becerisine sahip olacaklardır.
Dersin Öğrenme Çıktıları
- Tarım, gıda ve tarımsal girdi üretimine ilişkin yatırım projelerinin fizibilite raporlarını hazırlama becerisi
- Proje için gerekli bilgileri toplamak ve bu bilgileri analiz ederek karar verme becerisi kazanma
- Yatırım ile ilgili finans kaynaklarını bulma becerisi kazanma
- Geleceğe ilişkin tahmin yapma (projeksiyon yapma) becerisi
- Projede ekonomik, finansal ve teknik etütler için piyasada nasıl hareket edileceğini öğrenme becerisi kazanma
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği ve Ders Sunumları
Proje Kavramı ve Proje Çeşitleri | ![]() |
Yatırım Kavramı ve Projeler | ![]() |
Proje Hazırlama Süreci | ![]() |
Ekonomik Analiz | ![]() |
Teknik Analiz | ![]() |
Paranın Zaman Değeri | ![]() |
Finansal Analiz | ![]() |
Projelerin Değerlendirilmesi - Ticari Analiz | ![]() |
Yardımcı Ders Dökümanları
Ekonomide Esneklikler 
Ekonomik Etüd başlığında yer alan Pazar Analizinde sıklıkla kullanabileceğimiz "Esneklik" kavramının ayrıntılı olarak açıklandığı bu dökümanda sırasıyla eğim- esneklik kavramları, talep esnekliği, gelir esnekliği esneklik ve arz esnekliği konuları ele alınmıştır.
Korelasyon - Regresyon 
Daha önceki dönemlerde alınan İstatistik derslerinde, teorik olarak gösterilen Korelasyon ve Regresyon konularına ait uygulamaları içeren bu dokümandaki örnekler Pazar Analizi yapılırken talep tahminini nasıl yapabileceğimizi ortaya koymaktadır.
Faiz Hesaplamaları 
Paranın Zaman Değeri hesaplamalarında kullanılan Bileşik Faiz Formülünün farklı durumlarda nasıl kullanılabileceğini ortaya koyan bir dökümandır. Paranın şimdiki ve gelecekteki değeri, periyodik tutarların şimdiki ve gelecekteki değerlerini hesaplamamıza yarayan faktörlerin nasıl kullanıldığına ilişkin örnekler yer almaktadır.
Sürü Projeksiyonu Örneği 
Yatırımı planlanan 60 baş kapasiteli süt hayvancılığı işletmesinin 10 yıllık sürü projeksiyonu ve buna ilave olarak yem tüketim ve süt üretim miktarlarının nasıl hesaplanabileceğini gösteren sunudur. Bu sunuyu hazırlayan Prof. Dr. Atakan Koç'a teşekkürlerimi sunarım.
Uygulamalar
Trend - Eğilim Denklemi İle Tahmin 
Pazar etüdü ile ilgili olarak üretim miktarı ya da talep tahmininde "En Küçük Kareler Yöntemi" kullanılarak bir regresyon denklemi bulunabilir. Bu denklem yılları ele alarak yapıldığında “Trend (Eğilim) Denklemi” olur. Bu uygulamada örnek olarak bir trend denkleminin hesaplanacağını görebilirsiniz.
Başabaş Noktası (BBN) Analizi 
Başabaş noktası analizi bir kârlılık analizidir ve hem sabit hem de değişken giderleri hesaba katarak, işletmelerin alacakları stratejik kararlara yardımcı olur. Analiz, firmaların satışları ve giderleri arasında ilişki kurarak üretime devam etmeleri durumunda kâr elde edilmeye başlanacak olan noktayı elde eder.
Rantabilite - Fayda Masraf Oranı Hesaplaması

Paranın zaman değerini dikkate alarak ve almadan yapılan F/M ve Rantabilite hesaplamaları. Bu hesaplamaların Excel dosyasını da indirebilirsiniz.
İç Karlılık Oranı Hesaplaması 
Bu uygulamalarda İç Karlılık Oranı hesaplamalarını bulacaksınız. İlk üç uygulamada "Gelecekteki Paranın Bugünkü Değeri" ile ilgili indirgenme faktörü kullanılırken, dördüncü ve beşinci uygulamalarda "Gelecekteki Periyodik Tutarların Bugünkü Değeri" ile ilgili faktör kullanılmıştır.
Gelecekteki Paranın Bugünkü Değeri Faktörü=1/(1+i)n
Gelecekteki Periyodik Tutarların Bugünkü Değeri Faktörü=[(1+i)n-1]/[i(1+i)n]
Tarımsal Yatırım Projeleri İş Planı Hazırlama Ödevi
- TKDK'nun desteklediği yatırım konularına ve gerekli dökümanlara ulaşmak için tıklayınız.
- Hazırlanacak olan iş planı formatının PDF halini indirmek için tıklayınız.
TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) ulusal kalkınma plan ve stratejilerinde öngörülen ilke ve hedefler çerçevesinde, kırsal kalkınma programlarını etkin bir şekilde uygulayarak, ülke genelinde sürdürülebilir kırsal kalkınmaya katkı sağlamak vizyonu ile bir çok tarımsal yatırım projesine önemli oranda hibe desteği veren bir kurumdur.
Bu ödev ile TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) hibe projeleri için örnek bir İş Planı hazırlayarak proje hazırlama becerisi kazanımı hedeflenmektedir. Proje hazırlayacak olan ekipler en az dört en fazla altı kişi olabilir.
2022-23 Dönemi İş Planı Konuları
Yatırım Projeleri İş PLanı Değerlendirilmesi
İş Planı Değerlendirme Formunu İndirmek İçin PDF İconuna Tıklayınız 
İş planlarının sunumu aşağıdaki ölçütlere göre değerlendirilecektir.
1. Proje ile ilgili olarak genel açıklama (4 puan)
2. Yatırım bilgilerinin açıklanması (4 puan)
3. Yatırım bütçesi ve finansman bilgileri (4 puan)
4. Üretim bilgileri ve ürün/hizmet dağılımı (4 puan)
5. Pazarlama kapasitesinin açıklanması (4 puan)
6. Gelir ve giderlere ait açıklamalar (4 puan)
7. Nakit akış tabloları (4 puan)
8. Genel olarak projenin uygulanabilirliği (4 puan)
Sunum sonrasında projeler tüm öğrenciler tarafından ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Bu amaçla yukarıdaki form doldurularak teslim edilmelidir.
Kitaplar/Kaynaklar
- Tarım, Hayvancılık ve Gıda Sanayi Yatırım Projeleri Hazırlama Tekniği
Prof.Dr. İ. Hakkı İNAN
İdeal Kültür Yayıncılık - Tarımda Proje Hazırlama Tekniği
Prof.Dr. Erkan Rehber - Prof.Dr. Ahmet Erkuş
Ekin Yayınevi
Kırsal Kalkınma
Kodu
Kredi T + U (saat/hafta)
Yerel Kredi
AKTS
Dersin Amacı
Öğrencilerin kırsal kalkınma, kırsal alan vb. temel kavramları öğrenerek, kırsal kalkınma çalışmalarını ve yaklaşımlarını analiz edebilecek ve kırsal kalkınma çalışmalarına destek verebilecek bilgi ve becerileri kazanmasıdır.
Dersin Öğrenme Çıktıları
- Kalkınma, kırsal alan ve kırsal kalkınma kavramlarını öğrenme
- Kırsal kalkınma sürecinin ilkelerini ve kırsal kalkınma politikalarının temel özelliklerini öğrenme
- Kırsal sorunlara çözümler üretebilecek analitik bakış açısının kazanılması
- Dünyada ve Türkiye’de kırsal kalkınma çalışmaları ve yaklaşımlarını değerlendirme ve yorumlayabilme
- Kırsal kalkınmaya yönelik proje geliştirme, çözüm stratejileri belirleme konusundaki yeteneklerinin geliştirilmesi
Ders İçeriği
SOGEP (Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı) Proje Hazırlama Ödevi
-
Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın koordinasyonunda, Kalkınma Ajansları tarafından Türkiye genelinde yürütülen bir hibe programıdır. Bu program kapsamında Kalkınma Ajansları tarafından proje başvuruları kabul edilip değerlendirilmektedir.
Bu ödev ile GEKA (Güney Ege Kalkınma Ajansı) için örnek bir SOGEP bir projesi hazırlayarak proje hazırlama becerisi kazanımı hedeflenmektedir. Proje hazırlayacak olan ekipler en az üç en fazla beş kişi olabilir.
- Proje hazırlama ile ilgili bilgilere ulaşmak için tıklayınız.
- Proje Bilgi Formunun PDF halini indirmek için tıklayınız.
2022-23 Dönemi SOGEP Proje Konuları
Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) Projelerinin Değerlendirilmesi
SOGEP Proje Değerlendirme Formunu İndirmek İçin PDF İconuna Tıklayınız 
SOGEP projelerinin sunumu aşağıdaki ölçütlere göre değerlendirilecektir.
1. Proje uygulayıcıları ve mali bilgilere ilişkin kurgu (4 puan)
2. Proje konusu ve sorun tanımı, öncelikli alanlara uyum düzeyi (4 puan)
3. Hedef gruplar ve nihai faydalanıcıların tanımlanması (4 puan)
4. Temel faaliyetlerin açıklanma durumu (4 puan)
5. Performans göstergelerinin belirlenmesi (4 puan)
6. Proje amaçları ve kırsal kalkınmaya olası etkileri (4 puan)
7. Projenin sürdürülebilirliği (4 puan)
8. Proje risklerinin ve alınabilecek tedbirlerin açıklanma düzeyi (4 puan)
Sunum sonrasında projeler tüm öğrenciler tarafından ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Bu amaçla yukarıdaki form doldurularak teslim edilmelidir.
Yardımcı Ders Dökümanları
Kırsal Kalkınma Programı (IPARD) 2014-2020 
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı - Kırsal Kalkınma Programı (IPARD) dökümanına buradan ulaşabilirsiniz.
Avrupa Kırsal Manifestoso 
4-6 Kasım 2015 tarihlerinde Avusturya Scharding’de toplanan ve 40 Avrupa ülkesinden 240 delegenin katıldığı İkinci Avrupa Kırsal Parlamentosunda kabul edilmiştir.
Venhorst Deklerasyonu 
21 ekim 2017 tarihinde 39 ülkeden 250 katılımcı ile kabul edilmiş, sürdürülebilir kırsal gelecek kampanyası ile ilgili bir bildirgedir.
Makaleler
- Gülçubuk, B.,Yıldırak, N., Kızılaslan, N., Özer, D., Kan, M., & Kepoğlu, A. "Kırsal Kalkınma Yaklaşımları ve Politika Değişimleri." Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi (2010).
- Aslan, F., Armağan, G. Kırsal Alanlarda Sosyo Ekonomik Yapı ve Yaşam Memnuniyeti: Aydın İli Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17 (1):71-80. DOI: 10.25308/aduziraat.694714 (2020).
- Katipoğlu, P., Armağan, G. Tarımda Beşeri ve Sosyal Sermayenin Kırsal Kalkınmada Önemi. İzmir İktisat Dergisi, 35(1), 155-175. DOI: 10.24988/ije.202035112 (2020).
Kitaplar
- Türkiye'de Kırsal Kalkınma
Muzaffer Bakırcı
Nobel Yayıncılık-2007 - Kırsal Kalkınma- Yaklaşımlar ve Türkiye Deneyimi
Adem Doğan
Palme Yayıncılık- 2010 - Dünden Bugüne Kırsal Gelişme Politikaları
Cevat Geray
Phoenix Yayıncılık - Türkiye'de Kırsal Alan Yönetimi
Sabrina Kayıkçı
Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayını
Tarımsal Yayım ve İletişim
Kodu
Kredi T + U (saat/hafta)
Yerel Kredi
AKTS
Dersin Amacı
Kırsal kesimde yaşayanların yaşam düzeylerini yükseltmeye yönelik yetişkin eğitimi tekniklerinin öğretilmesi. Bu amaçla gerçekleştirilecek faaliyetlerin programlanması ve yürütülmesi konusunda öğrencilere bilgi ve becerilerin kazandırılması. Kırsal kesimin gelişmesi için yeniliklerin kırsal kesimde yaşayanlara aktarma ve davranış değişikliğini sağlama becerilerinin kazandırılması
Dersin Öğrenme Çıktıları
- Dünyada ve ülkemizdeki uygulanmakta olan farklı tarımsal yayım ve danışmanlık yaklaşımlarını bilir ve uygulayabilir.
- Yeniliklerin kırsal kesimde tanıtılması ve yayılmasına yönelik becerilerin öğrencilere kazandırılması
- Yetişkin eğitimi ilkelerini öğrenebilme
- Yayım çalışmalarının yürütülmesinde kullanılacak yöntemlere karar verebilme ve kullanabilme becerilerinin kazanılması
- Yayım programlarını hazırlama, yürütme ve değerlendirme becerileri ile kırsal alanda hizmet verebilme yeteneği kazanabilme
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği ve Ders Sunumları
Yardımcı Ders Dökümanları
Ders Öncesi Soru Formu 
Bu soruların amacı öncelikle dersle ilgili farkındalık yaratmaktır. Derse başlamadan önce cevaplanmaya çalışılacaktır. Ancak doğru ve yanlış cevap sayısına göre bir değerlendirme yapmak doğru değildir. Önemli olan burada sorulan sorulara ilişkin cevapların ders süresince öğrenileceğinin bilinmesidir.
5488 Sayılı Tarım Kanunu (2006) ve Tarımsal Danışmanlık 
"Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin" yürütülmesi ve destekleme ödemelerine ait mevzuattaki değişim.
Öğrenme ve Değerlendirme Kılavuzları 
Beceri eğitiminde kullanılan bu kılavuzlardan "Öğrenim Kılavuzu" planlanan beceriyi basamaklara ayırarak öğretme amaçlı kullanılır. "Değerlendirme Kılavuzu" ise öğrenme düzeyini değerlendirmeye yarar. Bu dökümanda iki ilginç konuya ilişkin klavuzlar bulunmaktadır.
Birinci beceri eğitiminin konusu "Civcivlerde Cinsiyet Tayini Yapılarak Kanat Numarası Takma" olup, kılavuzların hazırlanmasında Prof. Dr. Mustafa Akşit hocamız katkı vermiştir. İkinci konu ise "T-Göz Aşısı Yapma" dır. Bu konuya ilişkin kılavuzların hazırlanmasında ise Prof. Dr. Engin Ertan hocamızın katkıları vardır. Her iki hocamıza çok teşekkür ederiz.
Bilgiye Dayalı Değerlendirme 
Genel olarak eğitim faaliyetleri Planlama, Uygulama, Ölçeme ve Değerlendirme aşamalarından oluşmaktadır. Eğitim faaliyeti sürecinde bilginin ölçülmesi başka bir ifadeyle sınavların hazırlanması, uygulanma ve değerlendirilmesi son iki aşama olan ölçme ve değerlendirme aşamalarında ele alınmaktadır. Buradaki ders dökümanı aşağıdaki kitap bölümünden alınmıştır.
Armağan, G., "Bilgiye Dayalı Değerlendirme", Temel Eğitim Becerileri: Yetişkin Eğitiminde Temel İlkeler, ADÜSEM Yayınları, İzmir, 2014.
Proje Oluşturma ve Yönetme 
Tarımsal Yayımda Hedefe Yönelik Programlarının Hazırlanması ve Değerlendirilmesi konusunda programların nasıl hazırlanması gerektiğine ilişkin ayrıntılı bilgiler bulunmaktadır. Bu konuya destek olacak bu sunuda daha çok Proje Hazırlama Döngüsü açıklanmaktadır.
Makaleler
- Çınar, G., G. Armağan, Üreticilerin Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetleri İçin Ödemeye İstekli Oldukları Ücretlerin Belirlenmesi: Aydın İli Örneği, Tarım Ekonomisi Dergisi, (15) 2, 83-92 (2009).
- Kızılaslan, N., Y. Ünal, "Çiftçilerin tarımsal yayım farkındalıklarının belirlenmesi (Tokat/Erbaa örneği)." Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi 5: 1-19, (2013).
- Boyacı, M., B. Karaturhan, "Ekolojik üretimde tarımsal yayım faaliyetleri üzerine bir araştırma." Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 40.3 (2003).
- Yılmaz, H., V. Demircan, M. Gül, Üreticilerin kimyasal gübre kullanımında bilgi kaynaklarının belirlenmesi ve tarımsal yayım açısından değerlendirilmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1), 31-44, (2009).
Kitaplar
- Tarımsal Yayım ve İletişim
Prof. Dr. Tayfun Özkaya
EÜ Ziraat Fak. Yayınları No:520 - Tarımsal Yayım ve Danışmanlık
Yüksel Değirmenci - İlker Manyaz - İhsan Güzelaydın - Engin Erkuş - Fatma Koçak - Bekir Arı
Editör: Ali Gül
Tarım ve Orman Bakanlığı, Eğitim ve Yayım Dairesi Başkanlığı @ 2019 - ANKARA - Rogers, E. M. Diffusion of innovations. Simon and Schuster, 2010 (Fourth Edition).
Tarım Ekonomisinde Araştırma Teknikleri
Kodu
Kredi T + U (saat/hafta)
Yerel Kredi
AKTS
Dersin Amacı
Bilimsel bir araştırmayı etik kurallar bütününe bağlı kalarak nasıl gerçekleştirilebileceğini ve elde edilen sonuçların nasıl rapor edilebileceğini öğretmesi
Dersin Öğrenme Çıktıları
- Araştırma, bilimsel etik ve intihal (aşırma) kavramlarını öğrenme
- Bilimsel bir tezin, raporun, makalenin tüm bölümlerinin yazımını, örnek bir konu üzerinde gösterebilme
- Bilimsel bir çalışmayı yorumlayıp atıf yapabilme
- Bilimsel bir araştırmayı makale haline getirirken kullanılacak sistematik yapıyı tasarlayabilme
- PBilimsel bir araştırmada tablo ve grafikleri okuyucunun anlayacağı bir şekilde gösterebilme
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği ve Ders Sunumları
Yardımcı Ders Dökümanları
Örnek Soru Formu 
Tarım Ekonomisi araştırmalarında kullanılan örnek bir "Soru Formu" (Anket)
Standart bir çizelge örneği 
Basit bir çizelge ya da tablo gösterimi için örnek
Tanımlayıcı İstatistikler Gösterimi 
Tanımlayıcı istatistiklerin gösterimi için örnek bir çizelge ya da tablo. Burada ortalama, standart sapma ve yüzde gösterimlerine dikkat ediniz.
Faktör Analizi Gösterimi 
Faktör analizi sonuçlarının gösterimi için örnek olabilecek bir çizelge ya da tablo
İşletme Büyüklğü Grupları Gösterimi 
Faktör analizi sonuçlarının gösterimi için örnek olabilecek bir çizelge ya da tablo
Lojistik Regresyon Tahminine Ait Gösterim 
Lojistik regresyon modeli için örnek bir gösterim
Bilimsel Bir Makale Nasıl Yazılır ve Yayımlanır 
Robert A. Day tarafından yazılmış ve Gülay Aşkar Altay tarafından dilimize çevrilmiş olan bu kitap TUBİTAK yayınıdır. Kitabı indirebilirsiniz.
Tablo ve Şekil Oluşturma Rehberi 
Bilimsel yayınlarda çizelge oluşturmaya yönelik olarak sayın Dr. Mustafa Otrar hocamızın hazırlamış olduğu linki kullanarak, doğru tablo veya çizelge gösterimini yapabilirsiniz.
Ödevler
Ödev ve Örnek Data Seti

Bitirme Ödevine ait detayları pdf dosyasında bulabilirsiniz. Burada kullanılacak olan data ise excel dosyasındadır. Bu data sadece ödev için varsayımsal (hipotetik) olarak hazırlanmıştır.
Kitaplar
- Araştırma Tasarımı
John W. Creswell - J. David Creswell (Çev: Engin Karadağ)
Nobel Akademik Yayıncılık - Araştırma Yöntem ve Teknikleri
Rauf ARIKAN
Nobel Akademik Yayıncılık - Bilimsel Araştırma Yöntemleri
Şener BÜYÜKÖZTÜRK
Pegem Akademi Yayıncılık